Er klinken voetstappen op het dak en met de donsdeken onder de kin wachten kinderen hoopvol, maar zenuwachtig op wat de goedheiligman dit jaar door de schoorsteen knalt. De kinderen — in sommige gezinnen worden ze ook wel eens kids genoemd, maar ik wantrouw ouders die hun koters hip en trendy maken, zoals ik bij uitbreiding alles wantrouw wat als hip en trendy wordt beschreven — hebben al weken op voorhand hun wenslijst bij elkaar geknutseld, geïnspireerd als ze werden door hyperkinetische reclamespots en brochures van speelgoedwinkels waar ikzelf, toegegeven, ook uren in kan bladeren. Nadat op zes december een eerste lading geschenkpapier bij het afval belandt, klauteren volwassenen door het zolderluik om de muffe doos met kerstballen tevoorschijn te halen, samen met een kerstboom die vroeger uit de grond kwam en tegenwoordig uit een fabriek. Sommigen onder ons zetten naast die boom een mooie kerststal — mijn ouders hebben nog zo'n prachtig exemplaar met wassen beelden — maar anderen opteren misschien voor een onder sneeuw bedekt miniatuurdorp met poppetjes die zo uit een boek van Charles Dickens of een prent van Anton Pieck kunnen komen. Er is ook muziek. Bij de ene prachtige kerkliederen waarop engelen zingen die bij nader inzien verdacht veel weg hebben van jonge knaapjes. Bij de andere een charmezanger die een — daar is dat woord weer — hippe versie van Jingle Bells brengt met op de achtergrond het nimmer eindigde gepingel van paardenbellen die op een of andere onverklaarbare wijze het geluid van vallende sneeuw moeten voorstellen.
Het mag duidelijk zijn dat ik bij de feestdagen een dubbel gevoel koester. Enerzijds probeer ik een nostalgische kerst aan te raken die in werkelijkheid nooit was. Anderzijds zie ik ook een commerciële braspartij waarin velen de betekenis van het heuglijk samenzijn vergeten zijn. Dat wringt vooral omdat december voor mij als boekhandelaar erg belangrijk is, want, zoals elk jaar, zal ik op enkele dagen tijd meer boeken aan de kassa zien passeren dan in de afgelopen drie maanden. Een boek is en blijft immers het ideale geschenk. Gelukkig.
De feestdagen moeten in de boekhandel dan ook grondig worden voorbereid. Welke titels zal ik extra in de kijker zetten? Hoe zal ik mijn tafels schikken? Hoeveel exemplaren zal ik van boek x en boek y in huis halen? Het is nu eind november en ik ben volop aan het plannen. Ik kan uiteraard niet voor andere collega's spreken, maar persoonlijk zoek ik tijdens het samenstellen van de collectie een gulden middenweg tussen wat commercieel noodzakelijk is en dat waarmee ik de bezoeker van mijn winkel wil verrassen. Enkele dingen durf ik nu al voorspellen. Deze kerst wordt de kerst van Lucinda Riley en haar zeven zussen — die krijgen een exclusieve tafel — maar ook die van Tommy Wieringa en zijn Heilige Rita, en ik vermoed dat Een klein leven van Yanagihara het eveneens nog erg goed zal doen, ofschoon dat boek al een hele carrière achter de rug heeft. Daarnaast zal ik nog enkele bestsellers onder de aandacht brengen, zoals Becoming van Michelle Obama en de nieuwe van Giordano. In Vlaanderen mag Aspe ook niet ontbreken en specifiek voor Leuven moeten de misdaadverhalen van Jo Claes ook in de schijnwerpers staan. En tussen al die hoge stapels zal ik stiekem ook nog een plekje vinden voor Blackwell en Seance.
Het meeste plezier haal ik echter uit het op zoek gaan naar die speciale boeken en kleinere geschenken die klanten niet meteen op hun lijstje hebben staan, maar hen wel op ideeën kunnen brengen. Dat kunnen dan prachtige, gebonden, en soms zelfs geïllustreerde uitgaven zijn van klassiekers — A Christmas Carol van Dickens en The Snowman van Raymond Briggs mogen niet ontbreken — of geestige titels die mensen onmogelijk kunnen laten liggen — zoals The Wicked Wit of Winston Churchill, Fartology: The extraordinary science behind the humble fart en Very Britisch Problems — of boeken over boeken voor boekenliefhebbers.
Nog enkele dagen en dan is mijn winkel klaar voor de grote stormloop. Van 's morgens tot 's avonds zal ik de klant ten dienste staan, van maandag tot vrijdag, op zaterdag en op zondag. Op 25 december zal ik totaal uitgeput even binnenwippen bij de familie en op 31 december zal ik waarschijnlijk middernacht niet halen. Alles voor de boeken en voor de lezers. En het is met plezier gedaan.
K.R. Valgaeren
www.krvalgaeren.com
Deze column werd eerder gepubliceerd op de website Thrillerlezers.